Παραιτούμαι!

Ακούμε μερικές φορές (στο εξωτερικό συχνότερα, γιατί, δυστυχώς, κατά την άποψη μου, αυτό δε γίνεται στα μέρη μας τόσο συχνά όσο θα έπρεπε) ότι η τάδε ή ο δείνα αξιωματούχος παραιτήθηκε, μετά από κάποιο σκάνδαλο συνήθως. Στη δε Ιαπωνία, συνηθίζεται σε τέτοιες περιπτώσεις να κάνουν σεπούκου με το ξίφος κανενός προπάππου σαμουράι και τέτοια. Και θεωρείται, μάλιστα, πολύ έντιμη και σωστή κίνηση αυτή.

Προσωπικά πιστεύω ότι διαφωνώ. Αν κάτι αξίζει μέχρι και να πεθάνεις για αυτό, δεν αξίζει ακόμη περισσότερο να ζήσεις για αυτό ακριβώς? Κάτσε κύριε υπουργέ και φτιάξε τη μαντάρα που έκανες. Διόρθωσε το σχέδιο που εφάρμοσες. Πως επωφελείται ο σκοπός για τον οποίον παραιτήσαι από αυτή την παραίτησή σου (είτε από μία θέση, είτε από την ζωή την ίδια)? Αν θεωρείς ότι κάτι που έκανες ή ανέλαβες, δεν πήγε καλά ή δεν έγινε σωστά, γιατί δεν κάθεσαι να το διορθώσεις? Δεν είναι, μήπως, η μόνη ορθή οδός η ανάληψη με υπευθυνότητα των συνεπειών των πράξεων και αποφάσεων σου? Δεν θα έπρεπε, λέω, να φέρεις εις πέρας το όποιο έργο έχεις αναλάβει? Δεν είναι, ίσως, το πιο αναγκαίο τουλάχιστον η αποκατάσταση των όσων έχεις δημιουργήσει και ειδικά των ανθρώπων που έχεις αφήσει εκτεθειμένους, απορημένους, ταλαιπωρημένους, πληγωμένους, να περιμένουν άδικα?

Στη δεκαετία του '80, τότε που το αερόμπικ εθεωρείτο η καλύτερη ανακάλυψη από καταβολής κόσμου, και η Τζέην Φόντα, μαζί με πολλές που τη μιμήθηκαν, έβγαζαν το ένα βίντεο μετά το άλλο, είχαν ξετρυπώσει οι ξαδέλφες μου ένα σετάκι κασέτες γυμναστικής με την ολυμπιονίκη (αν δεν κάνω λάθος) Σοφία Σακοράφα, αλλά αυτό που μου είχε κάνει τότε εντύπωση, και το θυμάμαι μέχρι τώρα, είναι η τελευταία πρόταση από το εισαγωγικό της σημείωμα. Μετά από κάμποσες συμβουλές για τη σωστή εκτέλεση των ασκήσεων και μπόλικη ενθάρρυνση για τακτική και συστηματική εκγύμναση, κατέληγε στο εξής: "Η πιο άσχημη λέξη στη γλώσσα μας είναι 'παραιτούμαι'." Δεν πρέπει να παραιτούμαστε από την φροντίδα του ευατού μας και την έγνοια για την υγεία μας, αλλά είναι καλό να παραιτούμαστε από άλλες, ίσως πιο σημαντικές, προσπάθειες?

Τα πιο πάνω περί παραιτήσεως δεν αφορούν μόνο αξιώματα και πολιτικούς όμως. Αφορούν όλους μας νομίζω. Σε όλα όσα αναλαμβάνουμε. Με ό,τι κι αν ασχολούμαστε. Και είναι ιδιαίτερα σημαντικά για τις διάφορες διαπροσωπικές σχέσεις τις οποίες διατηρούμε. Έχω διαβάσει πρόσφατα το εξής: "A good relationship is a bit like a pet boa constrictor: either you feed it every day or bad things happen." Όπου φυσικά η έμφαση πέφτει στο τι μπορεί να συμβεί αν σταματήσει κάποιος την φροντίδα και το ενδιαφέρον για μια σχέση που έχει.

Αυτό φυσικά χρειάζεται, ... χμμμ... τι χρειάζεται για να κάνει κανείς αυτό?...

Αναρτήσεις κι εξαρτήσεις

Ξυπνάς το πρωί και μετά το τέντωμα, γραμμή στην κουζίνα για τον πρώτο καφέ. Άντε το πολύ πολύ να βάλεις και κάνα σώβρακο αν θα περάσεις μπροστά από παράθυρα. Και μετά την πρώτη ρουφηξιά, δε θα ανάψεις και τσιγάρο? Θα ανάψεις. Μη σου πω, θ'ανάψεις και δεύτερο κιόλας. Θα ντυθείς και θα πας δουλειά. Αν είναι καμιά Κυριακή, επιστρέφεις στο κρεβάτι και ρίχνεις μια δόση άγριου σεξ. Λέμε τώρα.

Αν όμως αργήσεις να ξυπνήσεις, και πας δουλειά αργοπορημένα, και ξεχαστείς με την τάδε επείγουσα αναφορά και τον δείνα σημαντικό πελάτη και δεν πιεις τον πρώτο καφέ στην ώρα του, τι γίνεται? Κι να πάει 9 και δεν έχεις κάνει ακόμη το πρώτο τσιγάρο, τι γίνεται? Εμένα που μου έχει τύχει μερικές φορές, μ'είχε πιάσει πονοκέφαλος άγριος. Που συνήθως δεν με πιάνουν, ούτε καν τον χειμώνα στα "μεγάλα" κρύα. Και πριν βγουν λανθασμένα συμπεράσματα, να σημειωθεί ότι το μόνο που έκανα και μου πέρασε ο πονοκέφαλος, ήταν να πιώ ένα εσπρεσάκι! Τόσο απλό. Εκεί είναι που αντιλήφθηκα τα περί στερητικού συνδρόμου και εθισμού.

Μετά από αυτό το περιστατικό, είπα ότι θα κάνω "απεξάρτηση". Άρχισα να μειώνω τους κάφεδες από 7-8 τη μέρα, σε 5-6 και μετά σε 2-3 και έμεινα εκεί. Δε νομίζω να τους μειώσω κι άλλο. Εξ'άλλου, σε μικρές δόσεις, ο καφές και η καφεΐνη είναι ευεργετικά για τον ανθρώπινο οργανισμό.

Από κάτι τέτοια περιστατικά, μπαίνω στον προβληματισμό του πόσο δύσκολο είναι να κάνει κάποιος απεξάρτηση από πιο εθιστικές ουσίες, όπως κάποια σκληρά ναρκωτικά, για παράδειγμα. Μάλλον δεν είναι και τόσο εύκολο τελικά. Και ίσως οι ανθρώποι που είναι ήδη εξηρτημένοι να αξίζουν περισσότερη από την κατανόηση μας. Και λιγότερο από τον οίκτο ή την καταδίκη μας. Γιατί αν εγώ δεν μπορώ να περάσει μέρα δίχως ένα καλό καφέ, πόσο πιο δύσκολο είναι γι'αυτούς να αντέξουν μακριά από τις διάφορες ουσίες? Θα μου άρεσε μήπως να με βλέπουν οι γύρω μου υποτιμητικά επειδή δεν μπορώ να κάνω μέρα δίχως καφέ ή τσιγάρο?

Αλλά, αν το πάρουμε και από μια άλλη διάσταση, πόσο εύκολο είναι να "απεξαρτηθεί" κανείς από τους ανθρώπους που μπαίνουν στη ζωή μας? Πόσο τελικά εξαρτόμαστε από τα διάφορα γενικά που συναντάμε στο δρόμο μας? Ίσως το να μιλάω για ναρκωτικά και ανθρώπους που νοιαζόμαστε λες και είναι παρόμοια πράγματα να θεωρηθεί (επιοικώς) "ατυχές", αλλά αν το σκεφτεί κανείς καλύτερα, υπάρχουν πολλοί παραλληλισμοί.

Γνωρίζεις κάποιον, αρχίζεις να μιλάς, ανακαλύπτεις τα κοινά που σε δένουν μαζί του, και ξεκινάς μια σχέση, μια όποιου είδους σχέση. Δεν μπορείς ποτέ να προδιαγράψεις την έκβαση της γνωριμίας και της σχέσης αυτής. Και σε κάποιο σημείο της διαδρομής, όταν αρχίσεις να αντιλαμβάνεσαι ότι δεν μπορείς να περάσει μέρα, ώρα, χωρίς αυτό το άτομο να είναι έστω στη σκέψη σου, τι πρέπει να κάνεις? Είναι μήπως πιο υγιές να "σταματήσεις" το δέσιμο, πριν σου γίνει ο άλλος απαραίτητος? Είναι τελικά πιο σοφό να αποκτηνωθούμε λίγο (ή και πολύ) για να διατηρήσουμε ή διασώσουμε την ψυχική και αισθηματική μας υγεία?

Περιμένοντας πριν μερικούς μήνες μια ανταπόκριση μου σε ένα αεροδρόμιο, είπα να κάνω μια βόλτα, να ξεμουδιάσουν και λίγο τα πόδια μου. Μπήκα σε ένα πολύ-περίπτερο και, ως συνήθως, έφυγα με ένα μικρό βιβλίο στο χέρι. Ο τίτλος του μου διαφεύγει αυτή τη στιγμή, αλλά το θέμα του ήταν "100 συμβουλές για να ζήσετε πιο ευτυχισμένοι" ή με λιγότερο στρες ή κάτι τέτοιο τελωσπάντων. Δεν θα πω ότι τις διάβασα όλες, αλλά μια από αυτές ήταν ένα λογοπαίγνιο με το γνωστό ρητό "ο αισιόδοξος βλέπει το ποτήρι μισογεμάτο, ενώ ο απαισιόδοξος το βλέπει μισοάδειο" και πήγαινε κάπως έτσι: "Δες το ποτήρι ως ήδη σπασμένο."

Η ανάλυση που ακολουθούσε ξεκαθάριζε λίγο τη συμβουλή: πάρε στα χέρια σου το αγαπημένο σου ποτήρι / κούπα / πιάτο / αντικείμενο και κοίταξε το καλά, κράτησε το όσο πιο πολύ μπορείς και μετά υπέθεσε ότι έχει σπάσει ή χαθεί ή γενικώς καταστραφεί. Με αυτό τον τρόπο, λέει ο συγγραφέας, όταν όντως σπάσει, θα στεναχωρεθείς λιγότερο. Και γενικότερα, μίλαγε για τρόπους αντιμετώπισης υλικών αγαθών, που θα μείωσουν το στρες του μέσου ανθρώπου στην απώλεια τους.

Στη φάση που ήμουν, άρχισα να αναγάγω τη συμβουλή αυτή στο επίπεδο διαπροσωπικών σχέσεων. Και στο πόσο (πολύ ή λίγο) θα διευκόλυνε την αντιμετώπιση της διάλυσης μιας ανθρώπινης σχέσης (είτε λόγω μετακόμισης, είτε λόγω χωρισμού, είτε λόγω θανάτου) αν την βλέπουμε ως ήδη διαλυμένη από την αρχή. Γιατί, ως γνωστό, τίποτα δεν κρατάει για πάντα. Και έχοντας γονείς σε αρκετά μεγάλη ηλικία, οι οποίοι συχνά λένε ότι "δε θα ζούμε με τα βουνά", η προσέγγιση αυτή μου φάνηκε ως αρκετά υγιής.

Από την άλλη, μου έρχεται συχνά στο μυαλό το γνωστό ρητό "Να αγαπάς σα να μην έχεις πληγωθεί ποτέ, να χορεύεις σα να μη σε βλέπει κανείς και να ζεις την κάθε σου μέρα σα να είναι η τελευταία σου." στο οποίο εδώ και πολύ καιρό πιστεύω και προσπαθώ να εφαρμόζω. Γιατί, στο κάτω κάτω, δε μας φταίει ο άνθρωπος που έχουμε μπροστά μας για όλα αυτά που τυχόν μας έχουν προκαλέσει κάποιοι άλλοι, στο παρελθόν. Είναι το ιδανικό, λοιπόν, να δινόμαστε χωρίς επιφυλάξεις, αλλά, φυσικά, και με όλη μας την κρίση σε εγρήγορση. Και να κρίνουμε τον καθένα με βάση με τα δικά του λόγια, σκέψεις, πράξεις και αισθήματα προς εμάς.

Αν όμως με ρωτήσει κάποιος "Που έχω καταλήξει μετά από όλο αυτό τον προβληματισμό?" θα δυσκολευτώ πολύ να απαντήσω...

Madama Butterfly

Πράξη Δεύτερη
(απόσπασμα)

...Oggi il mio nome è Dolore.
Però ... il giorno del suo ritorno,
Gioia, Gioia mi chiamerò!